آشنایی با عقده مادر مرده “Dead Mother Complex”
مفهوم ” عقده مادر مرده” برای اولین بار توسط روانکاو فرانسوی آندره گرین در سال ۱۹۸۰ معرفی شد. این اصطلاح به یک وضعیت روانی اشاره دارد که در آن مادر، اگرچه از نظر فیزیکی حضور دارد، از نظر عاطفی از فرزندش جدا می شود. چنین جدایی می تواند به دلایل مختلفی از جمله سوگ، افسردگی یا خودشیفتگی باشد که به ناتوانی در ارائه عشق، مراقبت و تغذیه عاطفی ضروری برای رشد کودک منجر شود.
«مادر مرده» در این زمینه صرفاً یک والد جدا نیست، بلکه شخصیتی است که علیرغم زنده بودن، از نظر کودک به جهت عاطفی مرده است. این خلأ عاطفی عمیق بطور اساسی بر رشد روانی کودک تأثیر می گذارد و باعث می شود که او احساس کند در دام افتاده و از یک وجود اصیل جدا شده است. کودک به جای ایجاد یک دلبستگی سالم، در دنیای درونی «مادر مرده» گرفتار می شود، دنیایی خالی از نشاط و اتصال.
تأثیر روانی یک مادر مرده
جداشدگی عاطفی و پیامدهای آن
کودکان مادرانی که از نظر عاطفی غایب هستند، اغلب با چالش های روانی قابل توجهی روبرو هستند. گرین معتقد است که کودک، که قادر به درگیر شدن با سرزندگی مادر نیست، نوعی افسردگی نوزادی را تجربه می کند یا آسیب های عمیق خودشیفتگی را تحمل می کند. در دسترس نبودن عاطفی مادر، او را به جسمی بیجان در روان کودک تبدیل میکند و به حالت معلقی از سوگواری میانجامد که در آن مادر و کودک نمیتوانند به سمت شفا حرکت کنند.
این سوگواری مداوم به شدت بر توانایی کودک برای تجربه عشق تأثیر می گذارد. احساسشان از دوست داشته شدن به خطر می افتد، زیرا آنها همچنان به تهی بودگی عاطفی “مادر مرده” محدود باقی می مانند. این دلبستگی به مادری که از نظر عاطفی غایب است مانع از ایجاد روابط سالم در کودک می شود و ممکن است منجر به کشمکش های عاطفی درازمدت شود.
اثرات بلندمدت در بزرگسالی
بزرگسالانی که “عقده مادر مرده” را به درمان می آورند، اغلب این کار را نه به دلیل افسردگی، بلکه به دلیل تعارضات عاطفی شدید با افراد مهم انجام می دهند. این افراد ممکن است از طریق کناره گیری با موقعیت های مشاجره مقابله کنند، عشق ورزیدن، استفاده از استعدادهایشان یا حفظ روابط معنادار برایشان مشکل باشد. این عقده به طور قابل توجهی توانایی آنها را برای مشارکت در نوع دوستی مختل می کند و رفاه اجتماعی و عاطفی آنها را پیچیده تر می سازد.
تأثیر هنر بر درک عقده مادر مرده
نمایش رنه ماگریت René Magritte’s از عقده مادر مرده
نقاشی سوررئالیستی “روح هندسه” اثر رنه ماگریت به عنوان یک نمایش هنری عمیق از “عقده مادر مرده” عمل می کند. ماگریت، بزرگترین پسر از سه پسر یک خانواده متوسط بلژیکی، مادری داشت که با افسردگی دست و پنجه نرم می کرد و در دوران جوانی چندین بار اقدام به خودکشی کرد. برای محافظت از او، هر شب او را در اتاقش محبوس می کردند و رنه جوان برای همراهی با او حبسمی شد. با وجود این تلاش ها، مادرش یک روز صبح به طرز غم انگیزی فرار کرد و در رودخانه سامبر غرق شد.
آثار هنری ماگریت تصویری تکان دهنده از کودک بالغ یک “مادر مرده” است. این منعکس کننده آشفتگی عاطفی و دنیای درونی پیچیده است که از غیبت عاطفی مادر ناشی می شود. ماگریت از طریق هنر خود روایتی بصری از تأثیر روانشناختی بزرگ شدن با «مادر مرده» ارائه میکند و تأثیرات طولانیمدت آن بر بهزیستی عاطفی و روانی را برجسته سازد.
نتیجه گیری
درک “عقده مادر مرده” برای شناخت تأثیر روانی عمیق یک مادر غایب عاطفی بسیار مهم است. این وضعیت می تواند به طور قابل توجهی رشد کودک را مختل کند و منجر به کشمکش های عاطفی درازمدت شود که تا بزرگسالی ادامه می یابد. با اعتراف به وجود این عقده، افراد می توانند پرداختن به زخم های عاطفی سروع کنند که آن زخمها زندگی شان را شکل داده است.
اهمیت پرداختن به “عقده مادر مرده” قابل اغراق نیست. اگر شما یا شخصی که می شناسید در حال تجربه کردن اثرات این عقده هستید، جستجوی کمک حرفه ای ضروری است. درمان میتواند راهی به سمت علاج فراهم کند، به افراد کمک کند تا از خلأ عاطفی «مادر مرده» جدا شوند و به توسعه روابط سالمتر و زندگی رضایتبخشتر کمک کند.
منبع: https://talkingtherapyla.com
در صورت تمایل صفحه اینستاگرام مرا با آدرس زیر دنبال کنید:
https://www.instagram.com/zahra__dadash