خودخواهی سالم

از سنین پایین به ما آموخته اند که خودخواهی بد است: در کودکی تشویق می شویم که اسباب بازی های خود را با دوستان و خواهران و برادران به اشتراک بگذاریم، حریص نباشیم و با کسانی که به اندازه خودمان خوش شانس نیستند مهربان باشیم.

با این حال، حقیقت این است که در شرایط مناسب، خودخواه بودن نه تنها یک واکنش کاملا طبیعی و مناسب است، بلکه برای حفظ شادی و احساس ارزشمندی شما نیز بسیار مهم است. گاهی اوقات خودخواهی نه تنها یک چیز “خوب” است، بلکه می تواند شما را به انجام اقدامات مثبت برای اصلاح موقعیت های بد تشویق کند.

احساسات “خوب” در مقابل “بد”.

اگر از اکثر مردم  پرسیده شود که “خشم یک احساس مثبت است یا منفی؟” به آن برچسب بد می زنند خشم مخرب، آزاردهنده و حتی بی رحمانه دیده می شود. پس آیا این همه خشم را بد می کند؟ به هیچ وجه – در برخی موارد، عصبانیت یک واکنش کاملاً طبیعی است که ما را به انجام اقدامات مثبت ترغیب می کند. تصور کنید که در مدرسه به فرزندتان گفته شد که به دلیل رنگ پوست باید جدا از بچه‌های دیگر بنشیند … به حق عصبانی می‌شوید. احتمالاً خشم شما را به اعتراض در مورد چنین مثال آشکاری از بی عدالتی برمی انگیزد. در این مثال عصبانیت شما اصلا بد نیست – این یک پاسخ کاملا طبیعی است که با موقعیت تناسب دارد. مانند مثال بالا، خودخواهی همیشه بد یا منفی نیست – گاهی اوقات خودخواه بودن در واقع یک انتخاب کاملا سالم و مثبت است.

خودخواهی ناسالم

خودخواهی – مانند بسیاری از احساسات – دو طرف دارد: خوب و بد. احتمال این وجود دارد که تشخیص ویژگی‌های منفی مرتبط با خودخواه بودن برای شما آسان باشد: حرص و آز، استفاده از دیگران (از لحاظ جسمی یا احساسی) بدون اینکه فکری برای دادن چیزی در ازای آن داشته باشید، خودمحور بودن و علاقه به رفاه خود و شادی با استفاده از یک عبارت معروف”همه چیز در مورد من است!”

بدیهی است که شخصی که همیشه این نوع تفکر را از خود نشان می دهد، شخصیت بسیار ناخوشایندی خواهد بود – و مطمئناً شخصیتی نیست که ما به عنوان دوست یا شریک بخواهیم.

دقیقاً به این دلیل است که ما این نوع خودخواهی را آنقدر وحشتناک می دانیم که گاهی اوقات می توانیم در چرخه ایثار “بد” گرفتار شویم – دائماً نیازهای دیگران را بر خوشبختی خود مقدم می داریم. اغلب مردم زمانی که احساس ارزشمندی کمی دارند یا اصلاً احساس ارزشمندی برای خودشان ندارند، این موضع را اتخاذ می کنند: اعتقاد دارند که نظرات و نیازهای آنها در مقایسه با نظرات خانواده، دوستان یا همکاران مهم نیست.

خودخواهی سالم

شرایط زیادی وجود دارد که اولویت‌بندی نیازها، ارزش‌ها – حتی شادی – برای سلامتی و رفاه تان بسیار مهم است. چنین خودخواهی سالمی چیز بدی نیست، بلکه یک فضیلت حیاتی است که  اجازه می‌دهد با دیگران خوب باشید، زیرا ابتدا با خودتان خوب بوده‌اید.

ما به عنوان انسان انرژی نامحدودی نداریم – همه ما باید گاهی اوقات برای توقف و سوخت گیری وقت بگذاریم. این که به خودتان اجازه انجام کاری برای خودتان بدهید، لذتی بیش از پرکردن خودرویتان با سوخت قبل از یک سفر طولانی نیست… گهگاه «نه» گفتن  خودخواهی نیست، بلکه تشخیص این است که شما به اندازه دیگران سزاوار استراحت هستید.

علاوه بر این، خودخواهی سالم برای اینکه ما را قادر می سازد موقعیت هایی را که در آن ناعادلانه، مورد استثمار و یا حتی سوء استفاده قرار می گیریم را تشخیص دهیم و از آن فرار کنیم. نمونه بارز این امر در زمینه برخی از روابط “مسموم” است که در آن خواسته های دیگری کاملاً بالاتر از نیازهای منطقی شما قرار می گیرد. در چنین مواردی اذعان به اینکه یک رابطه یا پویایی خانواده از نظر عاطفی یا حتی جسمی مضر است و اقدام برای حفظ شادی خودتان یک گام مثبت است.

خودخواهی متعادل و سالم بد نیست – به این معناست که شما هم حق دارید شاد باشید.

منبع: https://psytherapy.co.uk