در حالی که یک تشخیص رسمی سلامت روان نیست، هم وابستگی یک مفهوم روانشناختی است که به یک رابطه ناکارآمد اشاره دارد که در آن یک فرد برای ارضای عزت نفس و نیازهای هیجانی خود بیش از حد به دیگری تکیه می کند. گاهی اوقات به عنوان “اعتیاد به رابطه” توصیف می شود، که با یک الگوی روابط نامتعادل مشخص می شود و در آن یک فرد نقش یک مراقب یا “نجات دهنده” را بر عهده می گیرد و اغلب نیازهای خود را بابت شخص دیگر نادیده می گیر.د
توجه به این نکته مهم است که روابط هم- وابسته در یک رابطه سالم فراتر از سطوحِ عادی وابستگی متقابل است. آنها شامل این میشوند که فرد وابسته نیازهای شخص دیگر را بر نیازهای خود اولویت میدهد، که منجر به دلبستگی ناسالم میشود. این وابستگی می تواند آنقدر شدید باشد که رفتار طرف مقابل به طور قابل توجهی بر خلق و سلامتی فرد هم- وابسته تأثیر بگذارد.
افراد وابسته اغلب خود را در روابط یکطرفه می بینند و رضایت متقابل ندارند. آنها ممکن است به طور مستمر تلاش خود را برای « اندوختن» یا تغییر شریک زندگی خود سرمایه گذاری کنند، حتی اگر هزینه شخصی داشته باشد
صفات وابسته فقط به روابط عاشقانه محدود نمی شود، بلکه می تواند با یکی از اعضای خانواده یا در یک رابطه افلاطونی نیز رخ دهد. علت اصلی هم وابستگی می تواند متفاوت باشد، اما اغلب از تجربیات آسیب زای گذشته یا روابط خانوادگی ناکارآمد در دوران کودکی ناشی می شود.
شناخت رفتار هم- وابسته اولین گام برای پرداختن به آن است. علائم هم- وابستگی ممکن است شامل عزت نفس پایین، رفتارهای خشنود کننده افراد، مرزهای ضعیف و احساس مسئولیت شدید در قبال احساسات و اعمال دیگران باشد.
علاج هم وابستگی معمولاً شامل درمان است، که در آن افراد یاد میگیرند مرزهای سالمی را ایجاد کنند، عزت نفس را توسعه دهند و روابط متعادلتری را ایجاد کنند.
نشانه های که ممکن است هم- وابسته باشید
شناخت نشانههای هموابستگی میتواند گامی مهم در رسیدگی به آن باشد. در اینجا هشت نشانه بالقوه وجود دارد که نشان می دهد ممکن است هم وابسته باشید:
-مشکل در تصمیم گیری: تصمیم گیری در رابطه شما سخت است و شما اغلب ترجیحات یا نظرات شریک زندگی خود را در نظر می گیرید.
کشمکش برای شناسایی احساسات: شما در تشخیص و بیان احساسات خود مشکل دارید
-عزت نفس پایین: احساس ارزشمندی شما به شدت تحت تأثیر افکار دیگران در موردتان قرار می گیرد یا دائماً به دنبال تأیید دیگران هستید.
-تمرکز بیش از حد روی دیگران: شما بیش از حد نگران مشکلات یا نیازهای دیگران هستید که اغلب به ضرر رفاه خودتان است.
-ترس از رها شدن: شما ترس عمیقی از طرد شدن یا رها شدن دارید، که باعث می شود برای حفظ روابط ناسالم تمام تلاش خود را بکنید
-مرزهای ضعیف: برای شما ایجاد و حفظ مرزهای شخصی دشوار است و اغلب به دیگران اجازه می دهید تا فضای شخصی یا حقوق شما را زیر پا بگذارند.
-تمایلات مردم پسند: شما اغلب برای خشنود ساختن دیگران، حتی به بهای از دست دادن نیازها یا خواسته های خود، دست به کار می شوید. “نه” گفتن برای شما
چالش برانگیز است.
-انکار: مشکلات موجود در رابطه خود را نادیده می گیرید یا آن را کم اهمیت جلوه می دهید و ممکن است برای رفتار مضر شریک زندگی خود بهانه بیاورید.
اگر چندین مورد از این علائم را در رفتار خود تشخیص دهید، جستجوی کمک حرفه ای مانند درمان ممکن است مفید باشد. هم-وابستگی می تواند به چرخه ای از روابط ناکارآمد منجر شود، اما با حمایت مناسب، می توان این چرخه را شکست و الگوهای روابط سالم تری را ایجاد کرد.
نشانه های هم وابستگی در والدین و فرزندان چیست؟
هم-وابستگی می تواند در بسیاری از روابط، از جمله روابط والدین و فرزند، آشکار شود. در اینجا برخی از نشانه های هم- وابستگی در والدین و فرزندان آورده شده است:
در والدین:
محافظت بیش از حد: والدین ممکن است بیش از حد محافظ باشند، تا حدی که اغلب استقلال کودک را خفه کنند.
درهم تنیدگی: والدین می کوشند تا کودک را فردی مجزا با نیازها و احساسات خودشان ببینند.
کنترل: والدین ممکن است سعی کنند تمام جنبه های زندگی کودک از جمله دوستی ها، فعالیت ها و حتی افکار و احساسات او را کنترل کنند.
اجتناب از تعارض: والدین ممکن است به هر قیمتی از تعارض اجتناب کنند، اغلب به قیمت پرداختن به مسائل مهم یا تعیین مرزهای لازم.
نیاز به اعتبارسنجی: والدین ممکن است برای حمایت هیجانی یا اعتبارسنجی به شدت به کودک تکیه کنند، که اغلب خط بین والد و دوست محو می شود.
در فرزندان
رفتار خشنودکننده افراد: فرزند ممکن است دائماً تلاش کند تا والدین خود را راضی نگه دارد و اغلب نیازها و احساساتش را سرکوب کند.
ترس از رها شدن: فرزند ممکن است ترس شدیدی از طرد یا رها شدن داشته باشد، که باعث میشود برای حفظ رضایت والدین تلاش زیادی کند.
مشکل در تعیین مرزها: ممکن است فرزند برای ایجاد مرزهای شخصی با مشکل مواجه شود و اغلب به والدین خود اجازه می دهد تا فضای شخصی یا حقوق آنها را زیر پا بگذارند.
عزت نفس پایین: ممکن است عزت نفس فرزند تا حد زیادی به تایید والدین بستگی داشته باشد که منجر به عدم اعتماد به نفس می شود.
عدم استقلال: فرزند ممکن است برای تصمیم گیری یا انجام اقدامات مستقل دچار مشکل شود، اغلب با تکیه بر والدین خود برای هدایت هر جنبه ای از زندگی خود
اگر نشانههای هم-وابستگی در رابطه والد- فرزند آشکار باشد، کمک حرفهای مانند خانواده درمانی میتواند مفید باشد. پرداختن به این پویایی ها برای جلوگیری از تأثیرات روانشناختی بلندمدت و تقویت روابط سالم تر و متعادل تر بسیار مهم است.
وضعیت های سلامت روان که مرتبط با هم- وابستگی هستند:
هم- وابستگی را می توان با انواع وضعیت های سلامت روان مرتبط دانست. به عنوان مثال، اغلب در روابطی دیده می شود که در آن یک فرد یک بیماری مزمن یا اعتیاد دارد و دیگری نقش مراقبت را بر عهده می گیرد. در اینجا برخی از وضعیت های سلامت روانی وجود دارد که می تواند با هم- وابستگی مرتبط باشد:
افسردگی
استرس مداوم و تخلیه هیجانی یک رابطه هم- وابسته می تواند منجر به غمگینی، ناامیدی، و عدم علاقه به فعالیت هایی شود که زمانی از آنها لذت می بردید، که همگی علائم افسردگی هستند.
اضطراب
هم-وابستگی اغلب شامل نگرانی بیش از حد در مورد مشکلات دیگران و ترس از رها شدن است که می تواند باعث ایجاد اختلالات اضطرابی شود.
اختلال شخصیت وابسته
در حالی که هم وابستگی به طور رسمی به عنوان یک اختلال شناخته نمی شود، اما شباهت هایی با این اختلال دارد که با وابستگی روانی فراگیر به دیگران مشخص می شود .
اختلال استرس پس از سانحه
هم وابستگی می تواند به عنوان پاسخی به تروما ایجاد شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است هم-وابسته شوند همانطور که به دنبال روابطی اند که در آنجا احساس نیاز و ارزش کنند.
اختلالات مصرف مواد
هم-وابستگی در میان افرادی که رابطه نزدیک با فردی که با اختلالات مصرف مواد دست و پنجه نرم می کند، رایج است. فرد هم-وابسته ممکن است نیازهای خود را نادیده بگیرد و رفتارهای فرد عزیز خود را که با اعتیاد دست و پنجه نرم می کند، فعال کند.
اختلال شخصیت مرزی
افراد مبتلا به این اختلال، اغلب ترس شدیدی از رها شدن و روابط ناپایدار دارند که هر دو می توانند منجر به رفتارهای هم-وابسته شوند.
اگر شما، یا فردی را که می شناسید با هم- وابستگی و هر یک از این وضعیتهای سلامت روانِ مرتبط، دست و پنجه نرم می کنید، دریافت خدمات حرفه ای از متخصص سلامت روان، می تواند به مدیریت این مسائل و بهبود سلامتی کمک کند.
چگونه بین یک رابطه سالم و یک رابطه هم-وابسته تفاوت قائل شویم
تمایز بین یک رابطه سالم و یک رابطه هم- وابسته می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا هر دو شامل سرمایه گذاری هیجانی و مراقبت از شخص دیگر است. با این حال، تفاوت اصلی در تعادل احترام متقابل، استقلال و رشد شخصی نهفته است. در اینجا چند ویژگی برای کمک به تمایز این دو وجود دارد:
رابطه سالم
– احترام متقابل: هر دو نفر برای عقاید و احساسات یکدیگر ارزش قائل هستند. آنها به حرف یکدیگر گوش می دهند و با هم تصمیم می گیرند.
-استقلال: در حالی که از گذراندن وقت با هم لذت می برند، هر دو طرف علایق، سرگرمی ها و محافل اجتماعی جداگانه خود را نیز حفظ می کنند.
-ارتباط باز: ارتباط باز، صادقانه و محترمانه نشانه بارز یک رابطه سالم است. هر دو طرف در بیان نیازها و نگرانی های خود احساس امنیت می کنند.
-تعادل دادن و دریافت: تبادل متوازن حمایت، مراقبت و عشق وجود دارد. هیچ یک از طرفین احساس نمی کنند که همیشه بخشنده یا گیرنده هستند.
-رشد شخصی: این رابطه هر دو فرد را تشویق به رشد و تکامل می کند. از اهداف و آرزوهای شخصی آنها حمایت می کند.
رابطه هم وابسته:
-یک طرفه: یک نفر بیشتر از چیزی که دریافت می کند، تمایل دارد که نیازهای خود را نادیده بگیرد.
-عدم استقلال: یک یا هر دو فرد ممکن است به شدت به دیگری برای تایید و حمایت عاطفی تکیه کنند و اغلب علایق و رشد شخصی خود را قربانی کنند.
-مرزهای ضعیف: فقدان مرزهای واضح وجود دارد، به طوری که یک نفر اغلب مسئولیت احساسات یا اعمال دیگری را بر عهده می گیرد.
-ترس از رها شدن: ممکن است ترس شدید از طرد شدن یا رها شدن وجود داشته باشد که منجر به رفتار چسبنده یا کنترل کننده شود.
-انکار: مشکلات یا درگیری ها ممکن است نادیده گرفته شوند یا کم اهمیت جلوه داده شوند، و اغلب مقاومت در برابر تغییر یا درخواست کمک وجود دارد.
اگر الگوهای هم وابسته را در رابطه خود تشخیص می دهید، راهنمایی های حرفه ای مانند درمان برای کمک به حرکت در این پویایی های پیچیده، و کار در جهت رابطه متعادل و سالم تر، می تواند کمک کننده باشد.
برگرفته از: https://www.charliehealth.com
در صورت تمایل صفحه اینستاگرام مرا دنبال کنید🙏: https://www.instagram.com/zahra__dadash