حوادث آسیب زا (تروماتیک) را می توان به عنوان تجاربی تعریف کرد، که شخص یا فرد نزدیک به او در معرض خطرِ آسیب جدی یا مرگ قرار گرفته است. این حوادث می تواند موارد زیر باشد:
- تصادفات جاده ای
- خشونت
- سوء رفتارِ طولانی مدت
- بلایای طبیعی
- بیماری های سخت
وقتی شما حادثه آسیب زایی را تجربه می کنید، چه اتفاقی می افتد؟ هنگامی که حادثه تروماتیکی را تجربه می کنید، دفاع های بدن اثر می پذیرند و یک پاسخ استرس، ایجاد می شود، که ممکن است انواعی از نشانه های جسمانی را احساس کنید، به گونه ای متفاوت رفتار کنید و هیجانات شدیدتری را تجربه نمایید.
این پاسخ جنگ و گریز، ناشی از تولید مواد شیمیایی در بدن است که شما را برای شرایط اضطراری آماده می سازد، می تواند منجر به نشانه های زیر شود:
- بالا رفتن فشار خون
- افزایش ضربان قلب
- تعریق زیاد
- کاهش فعالیت معده (کاهش اشتها)
این طبیعی است، چون روش تحولی بدن جهت پاسخگویی به شرایط اضطراریست، جنگ و گریز را برای شما آسان تر می سازد. همچنین ممکن است بلافاصله بعد از حادثه افراد شوک و انکار را تجربه کنند. ممکن است طی چندین ساعت یا روز جای خود را به دامنه از احساساتی چون غم، خشم و گناه بدهد. بسیاری از افراد بتدریج احساس بهتری را تجربه می کنند و بهبود پیدا می کنند.
با این وجود، اگر این احساسات ادامه یابد، می تواند به مشکلات سلامت روان منتهی شود، مشکلاتی همچون اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و افسردگی.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
ممکن است افرادی که PTSD را تجربه کردند برای سال ها بعد از تروما (آسیب روحی) مضطرب باشند، چه آنها بطور جسمانی مجروح شده باشند چه نشده باشند.
نشانه های شایع PTSD شامل دوباره تجربه کردنِ آن حادثه در رویا یا بازگشت های متناوب، اجتناب از اشیاء یا مکان های مرتبط با آن حادثه، حملات هراس، اختلال خواب، تمرکز است. افسردگی، بی حسی عاطفی، سوء مصرف مواد یا الکل و خشم نیز شایع است.
افسردگی
افسردگی متفاوت از احساس غم یا دلتنگی است. فردی که افسردگی را تجربه می کند هیجانات شدید اضطراب، ناامیدی، منفی نگری و درماندگی را تجربه خواهد کرد، و احساسات به جای از بین رفتن، باقی می ماند.
آنچه باید بعد از تجربه آسیب زا انجام داد
برای حمایت به دیگران مراجعه کنید
می تواند صحبت با خانواده یا دوستان بعد از یک حادثه تروماتیک دشوار باشد. شما ممکن است نمی خواهید باعث دردسر آنان شوید یا ممکن است صرفا فضایی را بخواهید تا همه آن را پردازش و حل و فصل کنید. با وجود این، وقتی احساس می کنید می توانید، مهم است در کنار دیگران باشید، چرا که آنها می توانند به بهبود و سلامتی شما کمک کنند. مجبور نیستید با آنها درباره تجربه تان صحبت کنید. اگر هیچ فرد نزدیکی را برای صحبت کردن نداشتید می توانید با سازمانهایی چون صدای مشاور سازمان بهزیستی تماس بگیرید.
مراقب خودتان باشید
مهم است از حال و سلامتی خود مراقبت کنید. این مراقبت می تواند شامل یک استراحت یا مدتی فاصله برای حل و فصل تجربه تان باشد. سعی کنید یک رژیم سالم داشته باشید و از مواد مخدر و الکل دوری کنید، چرا که می تواند مسئله را تشدید کند.
به دنبال گرفتن کمک حرفه ای باشید
اگر علائمی را تجربه می کنید که بر روز تا زندگی روزانه تان اثر می گذارد، مهم است در اسرع وقت کمک حرفه ای دریافت کنید بطوری که بتوانید روند بهبودی را شروع کنید. در پی جستجوی کمک باشید اگر:
- کسی را ندارید تا صحبت کنید
- احساس می کنید که بعد از ۶ هفته احساسات شما به حالت عادی برنگشته است.
- فرد نزدیکِ شما متوجه تغییراتی در شما شده و اصرار به دریافت کمک دارد
- کار یا تحصیل تان را تحت تاثیر قرار داده است
- برای انجام وظایف روزانه تان دچار مشکل شدید
- برای مقابله مواد مخدر یا الکل مصرف می کنید
برگرفته از: https://www.mentalhealth.org.uk
من زهرا داداش، دانش آموخته کارشناسی ارشد مشاوره و دارای پروانه تخصصی از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران هستم ... 
